EN
Брошур татах

Баруун бүсэд хэрэгжиж буй сэргээгдэх эрчим хүчний төслүүд

Улаанбаатар, 2024 оны 11-р сарын 28, /МОНЦАМЭ/. Монгол Улс болон Азийн хөгжлийн банк (ADB) нь баруун бүсэд эрчим хүчний сэргээгдэх эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх шинэ төслүүдийг хамтран хэрэгжүүлж байна.

Тодруулбал, эрчим хүчний станцуудыг холбож, 40.5 МВт-ын нийт хүчин чадалтай нар болон салхины цахилгаан станцуудыг Алтай–Улиастайн эрчим хүчний системд барьж ашиглалтад оруулжээ. Мөн Улиастайд барьсан 5 МВт-ын нарны цахилгаан станц өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд 18 сая кВт.цаг цахилгаан үйлдвэрлэсэн байна. Монгол Улсын Засгийн газар болон ADB-ийн хамтын ажиллагааны хүрээнд 10 МВт-ын нарны станцууд Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг сум, Ховд аймгийн Мөрөн суманд ажиллаж байна. Мөн Говь-Алтай аймгийн Жаргалан суманд 0.5 МВт-ын нар-салхины хосолмол станц ашиглалтад оржээ. Үүнээс гадна Ховд аймгийн Жаргалан суманд 135 кВт-ын газрын гүний дулааны халаалтын системийг цэцэрлэгийн дулааны хэрэглээг хангах зорилгоор суурилуулсан нь нүүрс хэрэглээ болон нүүрстөрөгчийн ялгарлыг бууруулсан байгальд ээлтэй шийдэл болсон байна.

Төслийн зохицуулагч, инженер Б.Сугар онцлохдоо:
“Алслагдсан бүс нутагт төвийн эрчим хүчний системээс хараат бус сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх зорилтын хүрээнд нарны цахилгаан станцуудыг ADB болон Эрчим хүчний яамтай хамтран барьж, ашиглалтад оруулж байна. Эдгээр станцууд баруун бүсийн иргэдэд цэвэр эрчим хүчийг хүргэж, жилд 17.2 сая кВт.цаг цахилгааныг үйлдвэрлэж байна.”
Газрын гүнийг ашигласан дулааны технологийн онцлог
 
Газрын гүний температур нь гүнэс хамааран өсдөг. Жишээ нь, 2–3 км гүн өрөмдөхөд температур 2–5 градусын өсөлт үзүүлдэг. Гэвч хөрс өөрөө дулааныг хадгалдаггүй тул дулаан дамжуулагч объект хөрсөнд буулгаж, дараа нь шингэн дамжуулан буцалгахад хэрэглэдэг. Ингэхдээ 40–50°C хэмийн халуун конденсатыг барилга халаахад ашигладаг.
 
Энэхүү технологийн эхний хөрөнгө оруулалт өндөр боловч уламжлалт хүрэн нүүрсний хэрэглээг халж, байгаль орчинд ээлтэй шийдэл болдог.
 
Одоогоор энэхүү технологийг Дулгуун нуур, Ногоон нуур, Түвшинширээний зарим хэсэгт ашиглаж байгаа бөгөөд манай нөхцөлд систем царцах эрсдэлтэй тул туршилт, сайжруулалт үргэлжилж байна.
Энергийн томоохон төсөл
Баруун бүсийн төслүүдээс гадна, ADB болон Монгол Улс хамтран “Том хэмжээний эрчим хүч хадгалах системийн төсөл”-ийг хэрэгжүүлж байна. Төсвийн нийт өртөг нь 114.95 сая ам.доллар бөгөөд: 
 
ADB-ийн хөнгөлөлттэй зээл — 100 сая USD
 
ADB-ийн буцалтгүй тусламж — 3 сая USD
 
Монгол Улсын засгийн газрын санхүүжилт — 11.95 сая USD

Төслийн хүрээнд 2024 оны 10-р сараас эхлэн цахилгаан хуримтлуулах 200 МВт/200 МВт.ц багтаамжтай Ларж-скейл Энерги Стораже системийг Сонгинохайрхан дүүрэгт суурилуулж эхэлсэн байна.